"Myśli nowoczesnego endeka" Rafał Ziemkiewicz

Wydawnictwo: Fabryka Słów
wydanie: 2012
oprawa: miękka
format: 195 mm * 125 mm
liczba stron: 305

Publicystyka pana Ziemkiewicza nie jest mi obca.  W swojej najnowszej książce autor rozwija obserwacje poczynione i opisane w "Polactwie", "Michnikowszczyźnie" oraz "Czasie wrzeszczących staruszków" i jak sam twierdzi, że pewne jego poglądy się powtórzą, a w inne sam zaprzeczy. Jednak przywołanie niektórych stwierdzeń, jak ich weryfikowanie stało się "wymogiem elementarnej pisarskiej uczciwości wobec  Czytelnika" . [str.42] Jest również próbą odpowiedzi na pytanie: "To co my mamy robić?" Rafał Ziemkiewicz świetnie rozumie procesy i przemiany zachodzące w Polsce i na świecie. Dokonuje analizy transformacji od końca PRL-u po ostanie lata III RP. Dostrzega patologie tudzież stawia diagnozę,  że przyczyną wszystkich nieszczęść Polski jest spisek elit, gdzie same elity zyskały sobie akceptacje społeczeństwa. Nazywa ich również "cwaniacką ferajną", która "zadbała o pozyskanie różnych czcigodnych sklerotyków z pięknymi życiorysami". "Gardzisz wiochą i moherem, szydzisz z 'kurdupli' i wszystkich ich świętości, jesteś 'normalny, europejski' - no to witamy w elitach! Witamy na salonach! Nasz ci on - Polak nowy, optymistyczny i radosny, otwarty i nowoczesny..." [str.252]

Oskarża społeczeństwo, Polaków, że są obojętni wobec takiej patologii, dając tym samym ciche przyzwolenie na takie 'sprawowanie władzy'. Większość przez lata myślało metaforą "zamrażalki", wyobrażając sobie, że przez okres komunizmu Polacy jak hibernatus siedzieli w lodówce i wyszli z niej po 1989 roku odmrożeni, dokładnie tacy jak przed wojną. Tymczasem współczesny rodak jest zniechęcony, zmęczony tymi wszystkimi utarczkami, szukaniem winnego, obrzucania się błotem przez "dwa obozy" i robieniem sobie nawzajem złośliwości. Efektem tego są minimalne oczekiwania od państwa i przysłowiowe machnięcie ręką, bo przecież na pytanie: "Kiedy będzie lepiej?”, najczęściej słyszymy odpowiedź: „Już było!”

A recepta wydawać się może prosta. Rafał Ziemkiewicz odrzuca romantyczną wizję patriotyzmu jako gotowości położenia się pod czołgami w imię "miłości do Ojczyzny" oraz zaprzestania się strać, by Ojczyzna miała więcej z ciebie! Należy postawić pytanie:  „Co ja będę miał z Ojczyzny?" I wcale nie jest to wyraz egoizmu. "Ojczyzna to coś takiego, co może nam dać więcej, niżby wynikało z prostego zsumowania naszych indywidualnych wysiłków". [str. 74]  Inaczej mówiąc, Polska nie powinna wymagać od rodaków ofiar, Polacy wcale nie muszą rzucać się na stos, "by zmienić się w garstkę popiołu i za jedyny zysk z tego samospalenia zyskać pośmiertną sławę". [str.74]

Jednkowoż w kraju nie jest przecież najlepiej, mało tego, nie widać cienia nadziei, ponieważ chory jest cały system od służby zdrowia, przez biurokrację, sądownictwo po przekaz medialny. Nic więc dziwnego, że większość Polaków czuje się jak bohaterowie "Syzyfowych prac" {panie Rafale - książka jest nadal na liście lektur szkolnych}. Młodzi bohaterowie beznadziejnie się szamocząc usiłowali "wbrew całej potężnej apuchtinowskiej machnie swą polskość ocalić". [str.272]

Dlatego w końcowych swych rozważaniach publicysta podaje - rady nowoczesnego endeka. Proponuje, aby przejawem patriotyzmu było to, że każdy poświeci minimum cztery godziny tygodniowo dla Polski. I tu należało by postawić pytanie, co autor miał na myśli? Nie ma jasno określonych wskazówek, raczej wszystko wynika z kontekstu całej książki. Trzeba przypominać Polakom ich historię, nauki, jakie z niej płyną, trzeba umieć czerpać z dokonań przodków dumę, powracać do tradycji i samodzielnie mierzyć się z problemami. Tak jak w rodzinie - jeżeli najpierw zatroszczymy się nią, potem o jej najbliższe otoczenie, następnie o okolicę, w której mieszkamy, potem o region - to jest szansa na zbudowanie "ludzkiej wspólnoty".

W "Myślach..." pan Ziemkiewicz dał upust swoim emocjom, frustracjom, żalom. Mam nadzieję, że autorowi ulżyło i takie "wyżycie" się słowem przyniosło mu choć delikatne ukojenie. Bowiem jest to pozycja na pewno bardzo osobista i emocjonalna. "Te dzielące nas emocje nie wzięły się znikąd i nie można ich ot, tak sobie unieważnić. Sam nie czuję chęci, żeby podawać rękę komuś, kogo uważam za skończonego, do cna ogłupionego cymbała (...). Ale jeśli ktoś taki zaproponuje wspólne działanie w jakiejś konkretnej sprawie, w której nasz interes jest identyczny, to postaram się o dzielącym nas kulturowym antagonizmie zapomnieć". [str.294]. Niech te słowa będą przesłaniem. Dla wszystkich.