"Dom duchów" Isabel Allende

„Piszę (…) bo pamięć jest ulotna, a żyje się bardzo krótko i wszystko dzieje się tak szybko, iż nie potrafimy dostrzec związku między wydarzeniami i ocenić konsekwencji czynów, wierzymy w fikcję czasu, w teraźniejszość, przeszłość i przyszłość, ale być może wszystko dzieje się jednocześnie” - tak napisze na koniec Alba, jedna z bohaterek powieści.

To co od razu zaskoczyło mnie w tej powieści to narracja. Prowadzona jest tu na dwóch płaszczyznach. Pierwszy narrator jest w trzeciej osobie (na koniec dopiero dowiadujemy się, że jest to Alba), drugi – to Esteban Trueba, zarazem główny bohater powieści, który uzupełnia wątki pierwszego narratora. Obie narracje przeplatają się ze sobą. Poza tym miejsca, wątki tu się powtarzają, ale też nawiązują do wydarzeń, które mają dopiero nastąpić.

Losy rodziny Estebana są tu motywem przewodnim. Powiązane zostają z historią państwa. Choć ani razu nie pada tu jego nazwa, po wydarzeniach tu się rozgrywających możemy domyślać się że chodzi o Chile. Esteban Trueba choć opowiada o wydarzeniach, jest tu tylko spoiwem, które łączy pozostałych głównych bohaterów. A głównymi bohaterami, a raczej bohaterkami, są KOBIETY. Zaczyna się od tajemniczej, pięknej, zielonowłosej Rosy, która miała zostać żoną Estebana. Rosa jednak przez przypadek zostaje otruta, a Esteban pogrąża się w rozpaczy. Ratunkiem dla niego staje się podupadły majątek, który powoli obudowuje i staje się bardzo bogatym człowiekiem. Clara – siostra zmarłej Rosy, jeszcze bardziej tajemnicza, trochę żyjąca we własnym świecie, ponieważ potrafiła przewidzieć przyszłość – to ona zostaje żoną Estebana. Następnie pojawia się ich córka Blanka, a potem wnuczka Alba. Clara, Blanka, Alba – to trzy pokolenia kobiet, które wiele musiały znieść. Z każdą los różnie się obszedł, od wielkich namiętności po tragiczne, wręcz okrutne wydarzenia.

Ale to jeszcze nie wszystkie kobiety. Postacie drugoplanowe to Ferula – siostra Estebana, Transito Soto – prostytutka, która również odegra znaczącą rolę dla rodziny, Amanda - miłość jednego z synów Clary i Estebana. Ich losy są również ekscytujące i czyta się je z zapartym tchem. Jak z resztą całą powieść, 500-stron nie wiadomo kiedy się przelatuje. Wszystkie te kobiety, jak już kochają to na zabój i nic ani nikt nie może złamać tego uczucia. Nienawidzą również z taką samą siłą. Są zdecydowane, zdeterminowane, silne i nieustępliwe. To one tworzą dom, nie ten z cegły, ale ten w sercach, w którego skład wchodzą również duchy. Mają swój świat, do którego nikt nie ma dostępu. Delikatny, tajemniczy, pełen pamiętników, własnej twórczości, metafizyczny, magiczny.

Właśnie – magia. Allende jest porównywalna do Marqueza. Ale, dla mnie, jeśli chodzi o realizm magiczny Allende zdecydowanie wygrywa. Jej magia przesiąka do wnętrza, poza tym okraszona jest namiętnościami, pasjami, pomieszana z ogromnym smutkiem i współczuciem. Fakty mieszają się z przeczuciami, okrutność życia z zmysłowością. I tak lekkość, polot z jakim pisze... Marquez przy niej jest nudny, monotonny, a wszyscy jego bohaterowie są przerysowani.

U Allende magia jest wszechobecna, a historia zatacza krąg

„W dniu, w którym dziadek przewrócił w krzakach nad rzeką babkę Garcii, Panchę, dołożył jeszcze jedno ogniwo do łańcuszka wydarzeń, które miały nastąpić. Potem wnuk zgwałconej kobiety zrobił to samo z wnuczką gwałciciela i być może za czterdzieści lat mój wnuk przewróci w krzakach nad rzeką jego wnuczkę, i ta historia bólu i miłości toczyć się będzie bez końca, przez wieki.”

----------------------------------------------------------------------------------------------

Wróciłam wczoraj z boskiej Chorwacji, muszę się jakoś jeszcze ogarnąć, ale jutro już nadrobię wszystkie zaległości blogowe. I dziękuję za wszystkie życzenia wakacyjne :)