"Ty, ja i fejs" Jay Asher, Carolyn Mackler

Wydawnictwo: Rebis
wydanie: 04.09.2012r.
przekład: Maria Smulewska
oprawa: broszura szyta ze skrzydełkami
format: 128 x 197
liczba stron: 370

Kto z Was miał naście lat w latach 90.?  Kto nagrywał sobie filmy na kasety video, słuchał discmana albo walkmana? Z pewnością duża grupa. Wtedy w latach dziewięćdziesiątych takie słowa jak: blog, czat, czy portale społecznościwe były czystą abstrakcją i nikomu się nie śniło, że za parę lat Internet będzie dostępny dla każdego, a telefon komórkowy stanie się niezbędny. Sama pamiętam swój pierwszy telefon - Nokię 5110 - cegłę - mówiąc dzisiejszym językiem.

W 1996 roku mniej niż połowa młodych ludzi choć raz w życiu korzystała z Internetu. W tym właśnie roku dzieje się akcja młodzieżowej powieści "Ty, ja i fejs". Głównymi bohaterami i zarówno narratorami w powieści jest dwójka przyjaciół z sąsiedztwa - Emma i Josh. Pewnego dnia dziewczyna otrzymuje od Josha CD-ROM z darmowym dojściem do Internetu.

Gdy w końcu jest online, nagle na monitorze jej komputera pojawia się niebieski baner z białym okienkiem do logowania. Po zalogowaniu otwiera się jej strona "Facebooka" i Emma odkrywa, że widzi siebie, ale parę lat starszą. Jej zdjęcia są pogrupowane w albumach, z dzieciństwa, z liceum oraz znajdują się te aktualne. Dalej widzi status związku i męża. Nie ma pojęcia jeszcze co znaczy: "zmień status", "zaproszenie do grona znajomych", czy ''zaczep". Ale kto z Was nie byłyby ciekawy jak ułożą się Wasze losy za 15 lat i kto będzie szczęśliwym wybrankiem. Emma przegląda więc swoją historię, odkrywa samą siebie i swoich znajomych za parę lat. Po czym stwierdza, że wcale nie podoba jej się życie, jakie będzie musiała przeżyć, a szczególnie jej przyszły mąż. Za to przyszłość jej przyjaciela - Josha zapowiada się bardziej imponująco. Będzie pracował w prestiżowej firmie i ożeni się z najseksowniejszą obecnie dziewczyną w szkole, gdy tymczasem wcale nie zamienili ze sobą jeszcze żadnego słowa. 

Czy znając taką przyszłość można wpłynąć na teraźniejszość, tak aby coś się nie wydarzyło? Czy można tak igrać z losem? Zmienić siebie celowo przyszłego męża? Nie pójść na tą uczelnię, gdzie się kiedyś rzekomo spotkają? Przecież konsekwencje takiego kroku są niewyobrażalne. A każda najmniejsza zmiana może wywołać niesamowite drgania w przyszłości. Przypomina się teraz kultowy film lat 80. "Powrót do przyszłości", gdzie jeden z bohaterów zdobył w przyszłości kalendarz ze wszystkimi wynikami meczów ligowych, po czym wrócił do teraźniejszości. Takie igranie więc z przyszłością może okazać się bardzo niebezpieczne, nie można przecież bezkarnie poprawiać siebie losu, wyrzucać to czy tamto, jak nam się coś nie podoba. Emma szybko się o tym przekona.

Jak skończy się tak gra z przyszłymi wyborami, tego oczywiście nie zdradzę. Świetny pomysł autorzy mili na fabułę, choć na zakończenie zabrakło im już pomysłu, trochę przewidywalne. Kreacja postaci trochę płaska. Emma i jej przyjaciółka Kelly to po prostu dwie licealistki  - niby inteligentne, ale o myśleniu gimnazjalistki, w dodatku hipokrytki, których jedynym problemem jest wybór chłopaka, który jest najbardziej seksowny. Josh i jego przyjaciel Tyson też raczej nie należą do wyrazistych postaci. Ale może właśnie z racji tego, że jest to powieść dla młodzieży - autorzy chcieli zwrócić uwagę czytelników, jakim nie należy być. 

Parę słów jeszcze o fenomenie "fejsa". Osobiście dla mnie Facebook mógłby wcale nie istnieć. O pomstę do nieba można zawołać oglądając profile niektórych osób. 12-latki, które udają 16-latki, studentki, które prześcigają się bardziej rozbieranych sesjach (zdjęcia w haleczkach, w skąpych strojach kąpielowych, czy zdjęcia nóg, biustu). A do tego te wszystkie informacje - kto o zdrowych zmysłach zamieszcza takie wpisy obnażające własną prywatność, ba! nawet intymność -  co jem w tej chwili, jak mam nastrój, ilu to miałam byłych i jak się czułam po każdym rozstaniu. Patrząc na to wszystko cieszę się niezmiernie, że moje naście lat przypadło właśnie na lata 90. tudzież ominęło mnie takie „uzewnętrznianie się”. I z nostalgią mogę wspominać czasy gdzie zdobywanie kaset z ulubionymi piosenkami, czy wypożyczanie filmów na video, równało się niekiedy ze zdobyciem jakiegoś szczytu. Owszem dobrze, że świat poszedł naprzód, że Internet jest szeroko dostępny. Jednak z żalem patrzę na osoby, które codziennie muszą wchodzić na swoje konta na portalach społecznościach, aby sprawdzić, czy ktoś przypadkiem nie dodał jakiegoś komentarza lub poinformować wszystkich, że akurat w tej chwili jestem zła, smutna lub radosna.

Dlatego książkę powinny przeczytać przede wszystkim takie osoby, które nie mogą żyć bez Facebooka, te które muszą mieć go zawsze pod ręką w telefonach komórkowych – przeczytać, tak ku przestrodze. Trochę starsze pokolenie również zachęcam do lektury, aby przypomnieć sobie czasy "przedblogowe" i z nutką nostalgii wspomnieć lata 90. "Ty, ja i fejs" to jedna z lepszych pozycji dla młodzieży i o młodzieży. Tematyka z pewnością przyciągnie rzesze czytelników. Cóż jeszcze można napisać na koniec? Chyba tylko jedno. Lubię to!

Książkę otrzymałam od Wydawnictwa Rebis za co bardzo dziękuję.