"Pani Bovary" Gustave Flaubert

Zarówno Flaubert, jak i jego dzieło doczekały się setek biografii, analiz i opracowań krytycznych. Jest to niewątpliwe arcydzieło francuskiego realizmu. Nie jest to pozycja dla kogoś kto lubi watką akcję, napięcie i dreszczyk emocji. Akcja jest tu bardzo skąpa,  praktycznie nic się nie dzieje, mało dialogów, ale to wszystko wynika z koncepcji autorskiej, bo autor postawił tu przede wszystkim na psychologię postaci i jak sam pisał: "Mało wydarzeń. Ja zaś twierdzę, że myśl to też wydarzenia: zaciekawić nimi trudniej,  wiem o tym." I to właśnie składa się na styl Flauberta. 

Powieść ma charakter biografii Karola Bovary. Właściwie on jest bohaterem czterech pierwszych i czterech końcowych rozdziałów. Karol, choć ukończył studia medyczne, jest zwyczajnym pospolitym człowiekiem "szaraczkiem". Wychowany przez nadopiekuńczą matkę, zdał się na nią nawet w kwestii wyboru pierwszej małżonki. Po jej rychłej śmierci rozpacza krótko i żeni się ponownie, urzeczony przymiotami ciała i duszy piwnookiej Emmy, z domu Rouault. Młodzi początkowo wiodą życie w ponurym Tostes. Ten poczciwiec bez polotu nie dostrzega, że ciemne oczy, które całuje z regularną czułością, obserwują go nienawistnie, a pąsowe usta szepcą z obrzydzeniem: 'Pomyliłam się'. Nawet, gdy żona popada w stany przygnębienia, nie pobudzają go one do przemyśleń, nie wydają się niepokojące. 

Pani Bovary - wykształcona i samotna - spędzała dni na czytaniu, snuciu marzeń, haftowaniu, rysowaniu. Lubiła zbytek, więc dom błyszczał kosztownościami, a ona codziennie potrafiła układać sobie nową fryzurę. W romansach, czytanych ukradkiem, dostrzegała prawdziwy obraz miłości. Te nieustające wyznania w  świetle księżyca, rozpacz, łzy i pocałunki rozstań, słowiki w gajach, czyli wszystko to  czego pozbawiane było jej małżeństwo z Karolem. Przez to wdaje się w dwa płomienne romanse - z Rudolfem i Leonem- przynoszą one jej jednak rozczarowanie. Tak zdaniem Flauberta kończy się każda romantyczna miłość.  

Emma Bovary od początku nie wzbudziła mojej sympatii, chociaż należę do osób dość wyrozumiałych i wiele potrafię zrozumieć. To jej nieustanne poszukiwanie szczęścia, jej niedosyt życia, wyobrażenia o romantycznej miłości, nawet to, że małżeństwo, które miało być dla niej ukojeniem, jeszcze bardziej ją przygnębiało, wręcz tłumiło i wpędzało jeszcze w głębszy smutek. Że nienawidziła męża za jego spowszedniałą miłość, za "rozmowy płaskie jak chodnik uliczny". Ale nie potrafię zrozumieć tego, że nawet urodzenie dziecka, nie otrząsnęło ją z trwania w wiecznym samonakręcającym się cierpieniu. Do córki potrafiła się jedynie zwracać: "A dajże mi spokój!", nic ją nie cieszyło, nawet uśmiech dziecka. 

Ucieczka od świata rzeczywistości w strefę ułudy, marzycielstwo, idealizowanie rzeczy nieposiadanych i rozczarowanie tym co się posiada, poszukiwanie szczęścia połączone z poczuciem niespełnienia - czyż nie jest to aktualne? Tyle, że Flaubert potępia taką postawę, kpi z romantycznej miłości, która przerodzić się może w obłąkanie. Stworzył on genialny, mistrzowski portret psychologiczny, bo nawet w XXI  wieku w wielu kobietach można odnaleźć cechy pani Bovary. Nurtuje mnie jeszcze  tylko jedno, czy dziś Flaubert tak samo okrutnie potraktowałby swoją bohaterkę, czy  możne znalazłby dla niej inne rozwiązanie? A tak, pani Bovary, uciekła od samej siebie, dla samej siebie niezrozumiałej i do końca była przekonana, że jej rozpaczliwy niedosyt ma tylko jedno wyjście: 

"Zasnę i będzie po wszystkim".