"Kamieniarz" Camilla Läckberg

Wydawnictwo: Czarna Owca
wydanie: audiobook / 2012
czyta: Marcin Perchuć

Mam wrażenie, że autorzy skandynawskich kryminałów prześcigają się w coraz to okrutniejszych sposobach na morderstwo. Jakże zimni, znieczuleni i sadystyczni muszą być Szwedzi, by wymyślać tak makabryczne historie. Mam właściwie nadzieję, że są one wymyślone i na potrzeby marketingowe zgodnie z hasłem - im więcej okrucieństwa, tym większy bestseller - wszystkie fabuły skandynawskich pisarzy powstały tylko w ich wyobraźni. Ojciec, który gwałci córkę na oczach syna, aby ten "przyuczał" się do zawodu; matka, która zimną krwią zabija swoich czteroletnich synów, bo zagrażali jej "wolności"; kobieta, która podtruwa swoich mężów arszenikiem - oto plejada postaci z kraju beztroskiej Pippi Langstrump. Nie inaczej jest w powieści Camilli Läckberg, szwedzkiej pisarki uznanej za mistrzynię skandynawskiego kryminału. Miliony sprzedanych egzemplarzy - takie to hasła promocyjne widnieją na okładkach. Czym więc zachwycają się te miliony?

Fabuła, jak na rasowy kryminał przystało, zaczyna się oczywista od trupa. Tutaj mamy trupa  dziecka -  konkretnie siedmioletniej dziewczynki-Sary. Pierwsze okrucieństwo mamy więc za sobą. Podczas sekcji zwłok w płucach Sary wykryto słodką wodę i ślady mydła. Ktoś utopił małą w wannie i wrzucił zwłoki do morza. (Drugie okrucieństwo-nie był to wypadek, tylko zabójstwo z premedytacją). Tu zaczyna się śledztwo prowadzone przez Patrika Hedströma i jego kolegów z komisariatu policji w Tanumshede. Czyli mamy błyskotliwego policjanta, który będzie wykorzystywał wszystkie swoje predyspozycje i umiejętności, aby rozwikłać sprawę. A z racji tego, że jesteśmy w Skandynawii musi pojawić się również inny typ bohatera - pedofil. O taki wątek pani Camilla też zadbała. A żeby nie być posądzoną o stronnicze taktowanie bohaterów, że to mężczyźni są tylko źli - mamy i famme fatale. Owa kobieta to Agnes. Jest ona rozpuszczona i zepsuta do szpiku kości, kieruje się tylko własnym wygodnictwem, zaspokajaniem potrzeb (tych cielesnych i tych materialnych), ma także poczuciem, że ona jest pępkiem świata, a wszyscy ludzie wokół niej są niewdzięczni i oczywiście nie dopuszcza do tego, aby ktokolwiek potraktował ją nie po jej myśli. Oschłość i wyrachowanie w skandynawskim wydaniu.

Czytając o tym wszystkim miałam poczucie, że całe zło świata, wszelkie zaburzenia, wypaczenia, wykolejenia i najbardziej brutalni mordercy zamieszkali na szwedzkiej prowincji. Bezwzględność oprawców, sadystyczne skłonności, przemoc seksualna i fanatyzm religijny też do tego można dodać. I kolejna książka z wtrętami z przeszłości. Równolegle toczy się wątek sprzed 60 lat, który - tu zaskoczenia nie będzie - wątek ten jest powiązany z wydarzeniami, które miały miejsce ówcześnie. Tak jakby autorka chciała usprawiedliwić motywy działania bohaterów, że niby traumatyczne dzieciństwo, odrzucenie lub wpływ innych osób było powodem fobii i odchyleń. Mało tego, autorka próbuje robić wtręty dydaktyczne, np. opisując wszystkie objawy, przyczyny i diagnozę choroby Aspergera. Dodatkowo zakończenie, jak dla mnie, za bardzo „wyjaśnione”. „Wyjaśnione” w tym sensie, że wszystkie furtki pani Camilla pozamykała, dokładnie analizując przyczyny działania każdego z bohaterów.

Okrutnie potraktowałam panią Camillę – w sumie to spędziłam z nią cztery wieczory. Sprawiła, że chciałam jak najszybciej poznać historię do końca. Nasuwa mi się (tu wpływ pana Łysiaka), aby nazwać taką literaturę „popularną”, „tandetną”, „dla ludu” – skoro czytają ją miliony. Ot, takie "czytadło", które czyta się szybko, z zapartym tchem, momentami w napięciu, ale czy coś poza tym, raczej nie. Dziś już o tej historii zapomniałam. Nie zmienia to faktu, że skandynawskie kryminały są idealne jako przerywniki albo na leżaczek na plażę, gdzie nie chce się myśleć o niczym innym, jak tylko o złapaniu kolejnego fikcyjnego mordercy.