„Księga tęsknoty” Leonard Cohen

Wydawnictwo: Rebis

tłumaczenie: Daniel Wyszogrodzki

tytuł oryginału: Book of Longin
wydanie: 2013
oprawa: twarda

liczba stron: 250

źródło

Leonard Cohen - pieśniarz, poeta i powieściopisarz. Pierwsza jego profesja jest znana szerokim kręgom odbiorców, zaś druga i trzecia  mniej. Wynika to z tego, że wprawdzie Cohen zaczynał jako poeta i powieściopisarz, lecz jego późniejsza kariera pieśniarza przyćmiła literackie dokonania. Nigdy jednak  nie przestał pisać wierszy. Mamy przed sobą tomik niezwykłych utworów. Co do przekazania ma ten 79-letni Kanadyjczyk? Jedną z jego wczesnych płyt zdobi okładka z XVI-wieczną grafiką przestawiającą kopulujące ze sobą anioły, która znakomicie ilustruje typowy dla Cohena mariaż erotyki i mistycyzmu. I właśnie erotyka oraz mistycyzm dominuje w jego twórczości.

Mamy przed sobą zbiór wierszy, tekstów piosenek, fragmentów prozy i luźnych zapisków. A wisienką na torcie jest autorska grafika, w większości autoportrety, które przestawiają zmagającego się z czasem artystę. Cohen świadomy jest swojego wieku i zbliżającego się końca. Wspomina, snuje refleksje i obsesyjnie drąży te same tematy. Popada w skrajności - ale to cecha wyróżniająca jego twórczość. Nazywany jest „mistrzem łączenia wody z ogniem”. To jego żywioł. Pisał utwory o miłości i nienawiści zarazem, w „Dance Me To The End Of Love" przywoływał Zagładę, a w „Future" zestawił obok siebie Stalina i świętego Pawła. Nie inaczej jest w tym dziesiątym tomiku poetyckim. Po 5 latach przebywania w buddyjskim klasztorze, Cohen daje wyraz artystyczny swoim rozterkom, uczuciom i myślom.

„Zrozumiałem wreszcie

że nie mam predyspozycji

do Zagadnień Duchownych”. [str.22]

To pożegnanie z klasztorem jest też wymuszone przez sytuację finansową, w jakiej się znalazł, kiedy jego dawna partnerka życiowa wyprowadziła z jego konta kilka milionów dolarów. Mnich i bankrut w jednym. Musi się z tym uporać.

„Nosiłem tytuł Poety

może z resztą byłem poetą

przez chwilę

Nadano mi też wspaniałomyślnie

tytuł Pieśniarza

choć ledwo potrafię

coś zanucić

Przez wiele lat

uchodziłem za Mnicha

ogoliłem głowę, nosiłem habit

i wstawałem bardzo wcześnie

Nienawidziłem wszystkich

ale zachowywałem się dostojnie

więc nikt mnie nie przyłapał

Moja reputacja Bawidamka

to żart

Gorzko się z niego śmiałem

przez dziesięć tysięcy

samotnie spędzonych nocy…” [str.159]

Nic dodać, nic ująć. W tym krótkim utworze uchwycił całą prawdę o swoim życiu. Człowiek z wielkim doświadczeniem, ale jeszcze z większym dystansem do siebie. Świadomy swoich talentów, ale i posiadający słabostki. „Przykro mi, ale nie mogę ci teraz pomóc, bo poznałem pewną kobietę. Proszę wybacz mi, moją samolubność”. [str.23] Tak pisał do swojego przyjaciela. Żyjący z piętnem poety przeklętego, popadającego w depresję, szalonego, który nie potrafił okiełznać swojej seksualności. Łączył tę seksualność z sakralnością, mistycyzmem, a wyrafinowane techniki seksualne zamieniał w liturgiczny obrządek. Uwodził tym nie tylko kobiety, ale i swoich słuchaczy. W końcu sam poddał w własną pułapkę cielesności.

„tak więc teraz Miły Czytelniku

w czyim imieniu

kogo reprezentując

przybywasz

by oddać się ze mną bezczynności

w luksusowym

acz kurczącym się królestwie

Bezcelowej Prywatności?” [str.159]

Polecam, piękny, melancholijny, melodyjny zapis, u kresu życia.

Książkę otrzymałam od Wydawnictwa Rebis za co bardzo dziękuję. 


I nie mogłam się powstrzymać, jeden z moich ulubionych utworów...