„Nędznicy” tom I Viktor Hugo

Wydanie: Audeo
wydanie: audiobook
tytuł oryginału: Les Miserables
czyta: Marek Walczak
tłumaczenie: Wincenta Limanowska

„Dopóki w zgodzie z prawem i obyczajami istnieć będzie, potępienie społeczne, które w cywilizowanych krajach tworzy piekło na ziemi i niweczy boskie przeznaczenie fatalizmem ludzkim, dopóki nie zostaną rozwiązanie trzy największe problemy naszego wieku, to jest: bieda, głód i nieuctwo, dopóty szkodliwości społeczna będzie możliwa, mówiąc zaś jeszcze dosadniej, ciemnota i nędza dopóty będą na świecie, dopóki książki takie jak ta, nie staną są użyteczne”. Opatrując tym mottem swoją powieść Viktor Hugo miał na myśli wiek XIX. Nie zdawał sobie jednak sprawy z tego, że w XXI wieku te słowa będą nadal aktualne.

Urzekające to dzieło, już od pierwszych zdań powieści. Urzeka tu wszystko: fabuła, postacie, język, styl, nawet dygresje autora. Ponadto to swoista synteza gatunków - od punktu wyjścia, czyli powieści realistycznej, przez obyczajową, historyczną, kryminalną, po fragmenty eseistyczne, dygresje filozoficzne oraz wykładnię poglądów autora na kwestie sprawiedliwego porządku społecznego, walki z nędzą i wykluczeniem.

Nie sposób streścić tu fabuły, jest ona bardzo rozbudowana i wielowątkowa. Poznajemy dobrotliwego biskupa Myriela, byłego galelernika  Jeana Valjeana, inspektora policji Javerta,  Fantynę i jej córeczkę Kozetę. Każdy z bohaterów jest bardzo wyraziście wykreowany, a świetne portrety psychologiczne sprawiają, że postaci te wprost stają ma przed oczami i można  "odczuć", a raczej współodczuwać każdą emocję, każde uczucie jakie nimi targają.

Viktor Hugo rozpalił moje zmysły, poruszył umysł i dotknął duszy. Cały swój program, jaki chciał przekazać potomnym, oparł na wartościach chrześcijańskich i wierze w możliwość pozytywnej przemiany każdego człowieka. Wytyka tu wady ludzkie, przede wszystkim hipokryzję, egoizm, znieczulicę, kpi z obłudnych dewotów: „Przestraszona hipokryzja śpieszy więc z głośnym protestem, chcąc sama ukryć się za nim", zwraca uwagę na prostotę małomiasteczkowych ludzi „...wszystkie te plotki - przedmiot rozmów, które w pierwszej chwili tak zajmuje małe miasteczko i małych ludzi" oraz na zanikanie wrażliwości na krzywdę ludzką. Tak naprawdę nie istnieje chyba przywara ludzka, której autor by nie poruszył. Na kartach „Nędzników” ukazał ludzkie nawyki, nastroje, poglądy, opinie i osądy. Kwintesencja człowieczeństwa, społeczeństwa, szeroki obraz Francuzów z końca XIX wieku. 

Ja miałam okazję wysłuchać równie urzekającego głosu pana Marka Walczaka. Zasłuchanie, zatracenie, zauroczenie – tylko mogę powiedzieć po przesłuchaniu. A wszystko to sprawiło, że chcę więcej.