"Cesarski poker" Waldemar Łysiak

Zacznę od tytułu. Poker, którego reguły opracowano w połowie XIX wieku - to gra w karty. Dopuszcza on możliwość swoistego oszukiwania, czyli blefu. Natomiast istnieje jeszcze poker polityczny, który stary jest jak świat. Najbardziej interesującym historycznym pokerem jest ten, w którym wzięło udział dwóch cesarzy: cesarz Francuzów Napoleon I i imperator Rosji Aleksander I.            
Ta właśnie rozgrywka jest tematem książki. 

Konstrukcja książki jest podzielona na rundy (8 rozdziałów = 8 rund), w których każdy z graczy odnosi sukces lub porażkę. Nie w każdym rozdaniu dochodzi do potężnego starcia, gdyż raz jeden, raz drugi partner dysponuje zbyt słabą kartą, by zaakcentować wysoką licytację. Dopiero, gdy figury po obu stronach w jednym momencie ułożą się w znaczące kombinacje, następuje wielka gra. Natomiast typowy blef polega na udawaniu, że się ma potężną kartę wówczas, kiedy się jej nie ma - jest to straszenie przeciwnika. Odwrotny blef ma go ośmielić - jest udawaniem, że przyzwoitej karty się nie posiada. I przez 15 lat tak pogrywało ze sobą tych dwóch cesarzy.   

Ale ad rem, wróćmy do graczy. Przedstawiać życiorysów chyba nie bardzo trzeba, poza tym nie o to tu chodzi, chodzi o to, jaką rolę odegrali w "Mamie Historii".  Sam Autor od początku nie ukrywa swoich sympatii, widać, że jest wielki znawcą epoki napoleońskiej i wielkim bonapartystą. I w pewien sposób rehabilituje Napoleona, ponieważ wiedza w Polsce na temat "boga wojny" jest, delikatnie mówiąc, fałszywa          i zakłamana. Niestety tak, jak znajomość historii Polski, która jest w kategoriach "Za króla Olbrachta wyginęła szlachta". I cytując Łysiaka: "Zawsze dobrze znać fakty, czyli prawdę, bo to chroni człowieka przed biciem się w cudzą pierś za własne grzechy, proszę szanownych rodaków!".

 

Dużo zatem uwagi poświęca Autor sprawie polskiej. Udowadnia, że Napoleon zrobił dla Polski więcej, niż jakikolwiek inny mąż stanu Europy i świata w ciągu ostaniach stuleci, a nadal jest wiele nieporozumień, nie tylko w publicystyce historycznej, lecz nawet w historiografii naukowej. I za to, między innymi, uwielbiam książki Pana Łysiaka. Chwała Mu za to, że otwiera oczy na rzeczy i sprawy, na które niejeden, nawet z tych uważających się za wyższe sfery intelektualne, nie dostrzega.  Ale nie tylko za to. Przede wszystkim, za styl, za język, za bogactwo anegdot, za interdyscyplinarność. Łysiak, jako jeden z nielicznych, a może nawet jedyny, potrafi łączyć dziedziny literatury, filozofii, socjologii, religii,  historii, sztuki, obyczajowości etc., etc. Dlatego jestem wielką zwolenniczką Jego książek.

Podsumowując - książka Łysiaka jest po prostu świetna, w prosty sposób przybliża wojny napoleońskie i pokazuje, w jak wielkim stopniu historia zależy od humorów zmiennej Fortuny. Autor bardzo przejrzyście rozdziela meandry polityki i wojny. Udaje mu się to, między innymi, dzięki konsekwentnemu trzymaniu się „pokerowej” konstrukcji.

Nie da się nie być bonapartystą po przeczytaniu tej książki. Dlaczego? ponieważ Napoleon był geniuszem, słusznie Nietzsche uważał go za  nadczłowieka, ale przede wszystkim był Wielkim Człowiekiem, w sensie Człowieczeństwa. Podam tylko jeden przykład. Napoleon: "...wszczepiwszy swoim ludziom przekonanie o nadrzędnej wartości honoru sprawił, że nie wymieniliby na żadne pieniądze takich drobnych gestów i słów, jak zwykłe "dziękuję ci" usłyszane z jego ust, jak pieszczotliwe szarpniecie za ucho (była to ulubiona poufałość Napoleona wobec żołnierzy) czy praktykowane przezeń podczas pobitewnych rewii uchylanie kapelusza przed najbardziej zasłużonymi oddziałami." Ergo, jak mogli go nie kochać  żołnierze, kobiety (ale to osobna historia),  naród!

Na pewno nie jestem pierwszą, ale na pewno wielką - Bonapartystką. "Niech żyje Cesarz!"